-

TANITIM:

1400 Yıllık şifa kaynağı dünyaca ünlü “NİKSAR AYVAZ SUYU” Niksar ilçesinin güneydoğusun da kente 2 km uzaklıkta Ayvaz mevkiin de çıkmaktadır.

Ünlü Seyyah Evliya Celebi’de tanık olmuş ve seyahat namesinde “şehrin kıble tarafı dışında haylice mesafede güzel ve küçük bir ılıca var. Suyu çok faydalıdır gayet güzel ve lezzetlidir çevresinde meşhur ve güzel bir ılıcadır”. Diye tanımlanmıştır.

Niksar Ayvaz suyu yıllardır uzman doktorlar tarafından böbrek rahatsızlığı ve safra kesesi rahatsızlığı olan hastalara tavsiye edilmektedir.

“NİKSAR AYVAZ SUYU” atmışlı yıllarda 30. cam şişe manuel dolum ile başlayan ambalajlanma serüveni daha sonra Niksar Belediyesine ait ve Niksar Belediyesi tarafından yaptırılan ve işletilen cam şişe Ayvaz memba suyu fabrikasında tam otomatik makinalarda dolum işlemine devam edilmiştir. Ankara, Çorum, Sinop, Sivas, Yozgat, Samsun, Ordu vb. Büyük bir yelpazede satışa sunulmuştur.

Daha sonra 1984 yılında Kıbrıslı iş ardamı sayın Asil Nadir girişimi ile polly peck şirketi tarafından pet işletmesi yap işlet Devlet modeli ile kurulmuştur. Fabrika gayet modern ve tamamen otomatik makinalardan oluşturulmuş el değemeden dolum ve ambalaj yapılmaktadır.

“NİKSAR AYVAZ SUYU” Bu sayede dünya piyasalarına da açılmıştır. Başta Kıbrıs, İngiltere, Türki Cumhuriyetler ve Almanya olmak üzere birçok Dünya ülkesine pazarlanmıştır.

2003 yılında Niksar Belediyesi cam işletmesini de suyun işletişcisi  olan su ve şişeleme sanayi A.Ş. ye devretmiştir.

43 dönüm arazi üzerine kurulan fabrika 5.410  metrekare kapalı alanda hizmet vermektedir.

2005 yılında işletmesini devralan Niksarlı işadamı sayın Mahmut mısır ürün yelpazesinde  19 lt  damacana üretiminin eksikliğini tesbit etmiş olup; damacana yatırımını gerçekleştirmiştir. Fabrikanın şu andaki ürün çeşitleri

1) 0,5 LT PET ŞİŞE NİKSAR AYVAZ SUYU

2) 1,5 LT PET ŞİŞE NİKSAR AYVAZ SUYU

3) 5,0 LT PET ŞİŞE NİKSAR AYVAZ SUYU

4) 30 CI CAM ŞİŞE NİKSAR AYVAZ SUYU

5) 19 LT PC DAMACANA NİKSAR AYVAZ SUYU

Şeklinde piyasaya sürülmektedir.

Fabrika uluslar arası sağlık standartlarına uygun olarak üretim yapmakta olup; düzenli olarak üretilen her parti üründe günlük olarak yönetmelikler doğrultusun da analiz yapılmaktadır. Tamamen hijyen koşullarda üretim yapılmaktadır.

       Niksar, Altı bin yıllık tarihi boyunca Türk milletinin toprağı olmuş stratejik bir coğrafyanın adı... Niksar, son   bin yıllık   tarihinde Anadolu'nun İslamlaşmasında Ahlat ve Harput'la birlikte üç önemli karargah merkezinden biridir.

    Bilindiği gibi yer kürenin Doğu-Batı, Kuzey-Güney geçiş güzergâhlarının merkezinde Anadolu coğrafyası bulunmaktadır. Anadolu'nun Kuzey kenarının en önemli geçit noktalarından biri ise Niksar’dır.  Bu tarihi kent, Kelkit Vadisinin ovaya dönüştüğü Canik ve Dönek Dağları arasında ve tarihi ipek yolunun geçtiği stratejik bir coğrafyada bulunuyor. Bu tarihi kent, asil insanlarıyla, verimli topraklarıyla, yaylalarıyla ve sularıyla biliniyor.  

    Niksar Ayvaz suyunun önemi, taşıdığı anlam,  bilimsel farklılıkları ve diğer markalardan ayrılan özelliklerini anlayabilmek ancak suyun geçmişi iyi bilmek, beraberinde iyi analiz etmekle mümkündür.

    Her kaynak suyunun, kendine has birtakım karakteristik özelliği vardır. Bu karakteristik özellikler birbirlerinden farkını ortaya koymaktadır.  İnsanın var oluşuyla başlayan su ihtiyacı, tarih boyunca yerleşimlerin tamamını, su kaynaklarının yakına kurmasını sağlamıştır.

    Bilinen kaynaklar, suyun varlığının 1400 yıl olduğu gösteriyor. Ancak yeni tarihi kalıntılar suyun geçmişinin daha da eski olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır. Cam şişeleme fabrikasının hemen arkasında bulunan tarihi mozaikler suyun aslında 2000 yıldan daha fazla bir süre, varlığının devam ettiği gerçeğini yansıtmaktadır. Önemli olan suyun çok eski oluşundan ziyade her dönemde kullanım amacı, taşıdığı anlam ve misyon aslında suyun önemli karakteristiğini farklılıklarını ortaya koymakta önemli bir kriter.

    Çünkü;  Ayvaz suyu ismini eski adıyla ayazma olarak bilinen meskun mahalden almaktadır. Ayazmadan türetilen bir isim olarak karşımıza çıkmaktadır. Burası çok önemli zira suyu tanımlamada çıkış noktası da burasıdır. Ayazmalar,  bilindiği üzere, Hıristiyanlık dünyasında Ortodokslarca şifa verdiği kabul edilen ve bu nedenle kutsal sayılmış ya da sonradan kutsanan su kaynakları üzerine inşa edilmiş binalardır. Burada bulunan mozaiklerle Niksar Ayvaz suyunun doğrusal bir bağı vardır. Yunanca “kutsal yer” anlamında olan “hagiasma” sözcüğünden dilimize yerleşmiştir.

          Genellikle bulunduğu bölgenin halkı tarafından saygı duyulan aziz veya azizeye ithaf edilmişlerdir. Şifa dağıtıcı özelliklerinden ötürü Ortodoksların önemli ziyaretgahlarından sayılan ayazmalar, adını aldıkları, başka bir deyişle ithaf edildikleri aziz veya azizenin, Ortodoks takvimine göre yortularına rastlayan zamanlarda kalabalık halk toplulukları tarafından ziyaret edilmektedirler. Bu yortularda ayazmanın bağlı olduğu veya ona en yakın bulunan kilisenin kıdemli din adamı tarafından yönetilen ayinler yapılır. Ziyaretçiler aziz veya azizenin gözyaşları olduğuna inandıkları bu suları şifa bulmak niyetiyle içerler, vücutlarının hasta olan yerlerine derman olsun diye sürerler, şişelere doldurup evlerine götürürler. Ayrıca bu suların canlılara manevi güç aşıladığına da inanılmaktadır. Bunun yanı sıra bu aziz veya azizeye dileklerde bulunulur, onun ikonası önünde mumlar dikelerek adaklar adanır. Ayazmalar yalnızca bu özel günler içinde değil, sair günlerde de ziyaret edilirler.

          Mühim olan  Ayvaz mevkiinde bulunan mozaik kalıntıların 2000 yıldan eski olmasından ziyade, İnsanların inanışları, sosyal yaşam şekilleri, düşünceleri ne olursa olsun, suyun tarih boyunca şifa kaynağı olarak karşımıza çıkıyor olması… Anlaşılacağı üzere Niksar Ayvaz Suyu kutsallığının yanı sıra bilimin uzağında bir zamanda ve yaşamda  insanların deneme yanılma yoluyla suyu şifa niyetiyle kullanıyor olması manidardır.

         Bu özelliğiyle bile diğer markalardan ciddi olarak ayrışıyor Niksar Ayvaz Suyu. İnsanların tercihleri damak tatları mutlak birbirinden farklı farklıdır. Ancak Suyun taşıdığı önem sadece buda değildir.  Hidrojeolojik olarak incelendiğinde karşımıza çıkan çokça karakteristik farklılıkları ortaya çıkmaktadır. Dünyanın en önemli ve kaliteli su kaynağı sözü hiçte şaşırtıcı ve abartılı değildir.

         Müşteri mutlak en iyi olanı alıyor. En iyinin tanımı ise tamamen göreceli olsa da bu suyu kullanmanın farklılığını, müdavimleri iyi biliyor.

         Niksar Ayvaz Suyu Beslenme havzası, Kaptaj karakteristikleri ve Niksar’ın adıyla özdeşleşmesi bakımından incelenmesi çok önemli. Bu anlamda ciddi bilimsel araştırma ve çalışmalarla desteklenen bir yapı, suyun önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.

       Türkiye’de  şişelenen  ve ekonomik olarak değerlendirilen ilk su olma özelliği taşıyor Niksar Ayvaz Suyu.. İnsanları Suya para vermeyi zül kabul ettiği bir dönemde piyasaya giren Niksar Ayvaz Suyu hijyenik şartlardan şişelen su olmaktan ziyade, insan sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı şifa niyetiyle alıcı buluyordu kırsal kesimde. İngiltere Kraliyet Ailesi ve Arap şeyhleri ise suyun yaşamlarına kattığı sağlık nedeniyle kullanıyordu.

       İnsanların suyu almaları ile ilgili kriterleri değişse de Niksar Ayvaz Suyunu farklı kılan karakteristik özellikleri hiç değişmedi. Dünyada ender sular incelendiğinde, Volkanik kökenli kayalardan beslenen tüm sular ender ve kıymetli kabul edilmektedir. Bilim çevrelerince bilinen bir gerçektir. Niksar Ayvaz suyunun beslenme havzası o kadar büyük ve geniş volkanik alanlardır ki ender su olarak kabul edilmesi içten bile değildir. Bu beslenme havzasının ise Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesin olması ise ayrıca önemlidir.

        Yeryüzündeki suların % 98 ‘i yani tamamına yakını Atmosferiktir. Yani yağmur sularıdır. Kalan kısmı ise juvenil su olarak kabul edilmektedir. Su Hidrojeolojik bir döngü içindedir. dünyanın var oluşundan bugüne dek bu döngü devam etmektedir. Şöyle düşünelim su üzerinde yapılan İzotop çalışmaları esasen suyun yer altındaki serüvenini açıkça ortaya koymaktadır. Bu döngü yaklaşık 80 yıldır. Yani 80 yıl öncesi Yağmur sularının çok uzun meşakkatli ve inançla yeraltındaki serüveni 80 yıl devam ettirir ve bu arada çok iyi filtre olur içimi ve tadı güzel bir su olarak yani Ayvaz Suyu olarak karşımıza çıkar. Bu süre içinde ilginçtir sular yeraltındaki serüvenine devam ederken geçtikleri her kayaçla, kimyasal bir etkileşim yaşarlar ve bu etkileşim aslında suların kimyasını oluşturur. Oysaki suyun mineralizasyonun çok düşük olması birkaç soru sormamızı gerektiriyor. Çünkü uzun bir yol kat eden bir suyun mineralizasyonun bu kadar az olamaması gerek.  Bu durumu iki sebeple açıklamak mümkün. Birincisi binlerce yıldır kendine yol edindiği kayaçlardan aldığı mineralleri aldığı gibi geri veriyor olabilir. İkincisi ise kat ettiği bu yoldaki kayaçların temas yüzeylerini nötr duruma getirmiş olabilir. Bu sebep bile Niksar Ayvaz Suyunun farklığını önemini ve hala araştırılmaya değer olduğunun göstergesidir. 

      Su piyasası malum, piyasa yeni dev firmalar girdi ve girmeye devam ediyor. girmesiyle,Küresel Isınmanın çokça konuşulduğu ve temiz suyun öneminin çokça arttığı günümüzde ,Sektörel bir devrim yaşanmaktadır. Yeni Pazarlama stratejileri geliştiriliyor. Müşterinin memnuniyetine esas çok yoğun reklam harcamaları yapılırken diğer taraftan sisteme sürekli yeni su markaları dahil oluyor. Genel olarak istek-marka tercihi arasında yakın ilişki vardır. İstekler onları tatmin eden nesnelerle tanımlanır.Sözgelişi BigMac yemek istiyorum gibi.. Ancak hiç kimse çok susadım su markası vererek ….. su içmek istiyorum demezken müdavimleri her seferinde suyun ismini ve markasını mutlaka verir.

Niksar Ayvaz suyu yıllardır uzman doktorlar tarafından böbrek rahatsızlığı ve safra kesesi rahatsızlığı olan hastalara tavsiye edilmektedir.

        İnsanların özellikle orta yaş ve üzeri insanların gönül markasının adıdır ,hafızalarda bıraktığı iz o kadar kalıcı ve eskidir ki aynen tarihi gibi hafızalardan silinmesi de mümkün değildir.

Evliya Çelebi meşhur Seyahatnamesinde Ayvaz Suyu’ndan şöyle söz eder:

“Şehrin kıble tarafı dışında, haylice mesafede güzel ve küçük binalı bir ılıca vardır. Suyu Çok faydalıdır. Gayet güzel ve lezzetli hayat suyudur. Birçok hastalığa faydalı olduğundan dört taraftaki memleketlerden Temmuz’da biraya nice bin aile gelip tedavi için yıkanırlar, suyundan içip memleketlerine dönerler. Meşhur ve güzel bir ılıcadır.”  Der. Şimdi sormak gerek. Bu kadar kıymetli ve yüksek değer taşıyan bu suyu tabiî ki rakipleri önemseyecek ve kendine rakip kabul edecek. He ne denirse densin Niksar Ayvaz Suyu farklılıkları ile tarihi boyunca önemli olmuş bundan sonrada olmaya devam edecek.  Bu farklı suyla ile tanışanlara ne mutlu..

 HÜSEYİN ŞAHİN

Jeoloji Mühendisi